Jak stosować art. 62 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa od 1 stycznia 2020 r. w zakresie podatków i opłat stanowiących dochody budżetu gminy?

Istotą wprowadzonej zmiany w art. 62 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa jest pierwszeństwo zaległości podatkowych każdego podatnika. Takie rozwiązanie sprawdziło się w przypadku wpłat składek ZUS po utworzeniu indywidualnych rachunków dla wpłat składek ZUS.

Podatnik, który nie posiada żadnej zaległości podatkowej przy dokonywaniu płatności swobodnie decyduje, który podatek chce zapłacić i wpłata zostanie zaliczona zgodnie ze wskazaniem. W przypadku gdy podatnik nie określa, którego zobowiązania dotyczy wpłata, wówczas daną wpłatę zalicza się na zobowiązanie podatkowe o najbliższym terminie płatności.

Od 1 stycznia 2020 r. nie występuje już taka dowolność w regulowaniu przez podatników zaległości podatkowych. Wpłata jest zaliczana na poczet najstarszej zaległości we wskazanym przez podatnika podatku, nawet wówczas, gdy wskaże konkretną zaległość do pokrycia, a nie będzie to zaległość o najwcześniejszym terminie płatności.

Natomiast, gdy zabraknie wskazania, to wpłata jest zaliczana na poczet zaległości z najstarszym terminem płatności spośród wszystkich zaległości podatnika (w różnych podatkach).

Począwszy od stycznia 2020 r. podatnicy podatku PIT, CIT, VAT i niepodatkowych należności budżetowych dokonują wpłat na jeden mikrorachunek podatkowy służący dla wpłat różnego rodzaju podatków.

Przepisy prawa nie określają zasad prowadzenia rachunków bankowych dla obsługi budżetu gminy. Jedynie przepis art. 264 ustawy o finansach publicznych stanowi, że bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, a zasady wykonywania obsługi bankowej określa umowa zawarta między zarządem jednostki samorządu terytorialnego a bankiem.

Wyłącznie w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi istnieje od 6 września 2019 r. obowiązek gromadzenia na wyodrębnionym rachunku bankowym środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6r ust. 1 ab ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).

Podatki i opłaty mogą być przyjmowane na jeden wspólny rachunek bankowy (za wyjątkiem opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) albo wpłaty mogą być kierowane na wskazane rachunki bankowe dedykowane określonym podatkom i opłatom.

Wpłata na dedykowany konkretnemu podatkowi rachunek bankowy jest wskazaniem podatnika, o którym mowa w art. 62 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Przykład 1

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych są pobierane na jeden rachunek bankowy. Podatnik w lutym 2020 r. posiada następujące zaległości podatkowe:

• podatek od nieruchomości IV rata 2019 r. z terminem płatności 15 listopada 2019 r.,
• podatek od środków transportowych II rata 2019 r. z terminem płatności 15 września 2019 r.

Podatnik uregulował zaległość wskazując podatek od nieruchomości. Organ podatkowy zalicza wpłatę zgodnie z określeniem podatnika, tj. na zaległy podatek od nieruchomości.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik nie określa której zaległości dotyczy wpłata, wówczas organ podatkowy zalicza na zaległość w podatku od środków transportowych II ratę 2019 r. (na zaległość podatkową o najwcześniejszym terminie płatności).

W przypadku prowadzenia odrębnych rachunków bankowych do poszczególnych podatków i opłat, wpłata na wskazany rachunek bankowy (nawet w przypadku braku określenia, którego podatku dotyczy) jest zaliczana zgodnie z przeznaczeniem rachunku bankowego.

Przykład 2

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych są pobierane na odrębne rachunki bankowe. Podatnik w lutym 2020 r. posiada następujące zaległości podatkowe:

• podatek od nieruchomości IV rata 2019 r. z terminem płatności 15 listopada 2019 r.,
• podatek od środków transportowych II rata 2019 r. z terminem płatności 15 września 2019 r.

Podatnik dokonał zapłaty na rachunek podatku od nieruchomości. Organ podatkowy zalicza na zaległy podatek od nieruchomości.

Podobne rozwiązanie ma miejsce w przypadku podatnika, który posiada bieżące zobowiązania i zaległości podatkowe.

Przykład 3

Podatnik podatku od nieruchomości w lutym 2020 r. posiada:

• bieżące zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości I rata 2020 r. z terminem płatności 15 marca 2020 r.,
• zaległy podatek od nieruchomości IV rata 2019 r. z terminem płatności 15 listopada 2019 r.

Podatnik uregulował zaległość wskazując podatek od nieruchomości. Organ podatkowy zalicza wpłatę na zaległy podatek od nieruchomości, tj. IV ratę 2019 r. także w przypadku, gdy podatnik wskaże I ratę 2020 r. (na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności we wskazanym przez podatnika podatku).

Przykład 4

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych są pobierane na jeden rachunek bankowy. Podatnik w lutym 2020 r. posiada:

• bieżące zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości I rata 2020 r. z terminem płatności 15 marca 2020 r.,
• zaległy podatek od środków transportowych II rata 2019 r. z terminem płatności 15 września 2019 r.

Podatnik dokonał wpłaty wskazując podatek od nieruchomości. Organ podatkowy zalicza wpłatę na zaległy podatek od środków transportowych (na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich zaległości podatkowych podatnika).

Przykład 5

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych są pobierane na odrębne rachunki bankowe. Podatnik w lutym 2020 r. posiada:

• bieżące zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości I rata 2020 r. z terminem płatności 15 marca 2020 r.,
• zaległy podatek od środków transportowych II rata 2019 r. z terminem płatności 15 września 2019 r.

Podatnik dokonał zapłaty na rachunek bankowy podatku od nieruchomości. Organ podatkowy zalicza wpłatę na podatek od nieruchomości.

W przypadku wpłaty przez właściciela nieruchomości na odrębny rachunek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, wpłata podlega zaliczeniu na opłatę. Jeżeli właściciel nieruchomości nie zalega za opłatą, wpłata podlega zaliczeniu na poczet wskazanego zobowiązania, a w przypadku braku wskazania - na poczet opłaty o najwcześniejszym terminie płatności. W przypadku zalegania z opłatą, wpłata podlega zaliczeniu zawsze na poczet zaległej opłaty o najwcześniejszym terminie płatności (nawet w przypadku wskazania bieżącej opłaty albo wskazania zaległości nie posiadającej najwcześniejszego terminu płatności).

Przykład 6

Właściciel nieruchomości w lutym 2020 r. posiada:

• bieżące zobowiązanie z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za styczeń – marzec 2020 r. z terminem płatności 10 marca 2020 r.,
• zaległą opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi za październik – grudzień 2019 r. z terminem płatności 10 stycznia 2020 r.

Właściciel nieruchomości reguluje opłatę ze wskazaniem styczeń – marzec 2020 r. Organ podatkowy zalicza wpłatę na zaległą opłatę, tj. październik – grudzień 2019 r. Identyczne rozwiązanie w przypadku braku wskazania, również zaliczenie na zaległą opłatę, tj. październik – grudzień 2019 r.

Przykład 7

Podatek od nieruchomości i opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi są pobierane na odrębne rachunki bankowe. Podatnik w lutym 2020 r. posiada:

• bieżące zobowiązanie z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za styczeń – marzec 2020 r. z terminem płatności 10 marca 2020 r.,
• zaległy podatek od nieruchomości IV rata 2019 r. z terminem płatności 15 listopada 2019 r.

Podatnik dokonał zapłaty na rachunek bankowy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Organ podatkowy zalicza wpłatę na opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.